تعویق

تعویق، یکی از رفتارهای نامطلوب است. مخاطب این رفتار نامطلوب هم خودمان هستیم هم اطرافیان ما. خودمان ضرر میکنیم چون پیش نمیرویم، دیگران هم متضرر میشوند چون ممکن است تعویق ما سبب بازماندن آنها از دستیابی به اهدافشان شود. نکته این است که همه ما میدانیم که کارهای مهم را به تعویق می اندازیم، و میدانیم که این کار، ضرر دارد، اما به اعتراف به این نقیصه بسنده میکنیم و دیگر هیچ. این نوشته را به شیوه مواجهه با این رفتار نامطلوب اختصاص داده ام.نخستین گام در مواجهه با این پدیده شوم، قبول آن است. خوشبختانه گروه بزرگی از کسانی که به این عارضه دچار هستند، با این مرحله مشکلی ندارند. آنها به راحتی اعتراف میکنند که میدانند کارهای مهمی هست که باید انجام دهند اما آن را به فردا و فرداهای بعدی موکول میکنند. همه ما “شنبه” ای که هرگز نخواهد آمد را تجربه کرده ایم. از شنبه درس میخوانم، از شنبه رژیم میگیرم، از شنبه سر موقع میروم، از شنبه سر موقع میخوابم و …..

اما واقعیت این است که گاهی مواقع هم ما نمیدانیم که داریم کارها را به تعویق می اندازیم. در واقع فکر میکنیم که انجام شدن این کار، همین اندازه زمان نیاز دارد و کس دیگری که به ما اعتراض میکند، فردی عجول است. پس همیشه خوب است برای سنجش مدیریت زمان خود، در مورد کارهایمان کنترلهایی را انجام دهیم.

نشانه های این موضوع به راحتی و در حضور اندکی صداقت با خودمان قابل ردیابی هستند:

• چند وقت است که کاری در فهرست کارهایمان باقی مانده است؟
• چه مدتی از روز خود را به کارهای کم اهمیت مثل گشت و گذار در اینترنت و شبکه های اجتماعی میگذرانیم؟
• چند بار یک مقاله را خوانده ایم و هیچ استفاده ای از آن نکرده ایم؟ و …

اگر این نشانه ها را یافتیم، بدون تردید بخشی از کارهای مهم ما دچار تعویق و تاخیر هستند. ما کارهایی را به تعویق انداخته ایم که وقت زیاد آورده ایم و کارهای دیگر میکنیم…. این شرایط یعنی وضعیت “زرد” است. در مقابل باید یادمان باشد که اگر کارهای کم اهمیت را به تعویق انداخته ایم، در واقع در خلاف تعویق عمل کرده ایم و این خوب است.

به تعویق انداختن هر کاری، بد نیست، بدی یا خوبی بستگی به درجه اهمیت و قوریت آن کار دارد.

گام دوم این است که علت به تعویق انداختن را دریابیم. این کار هم زیاد سخت نیست. علتها روشن هستند، فقط باید کمی فکر و تمرکز کنیم.

گاهی به سادگی کاری را دوست نداریم که انجام دهیم. مثل تماس با یک فرد بد اخلاق و دائماً آن را به تعویق می اندازیم. یا مراجعه به یک پزشک، از ترس معاینه، یا پرداختن به طراحی یک سیستم یا اتخاذ یک تصمیم، اینها کارهایی است که ممکن است دوست نداشته باشیم انجامشان دهیم و به طور ناخودآگاه آنها را به تعویق می اندازیم.

یکی دیگر از علل میتواند کمال طلبی ما باشد. کمال طلبها استاد به تعویق انداختن کارها هستند. آنها چون کار غیر عالی را دوست ندارند و نمیتوانند تحمل کنند، کار را به تعویق می اندازند تا شرایط کاملاً مهیا و آماده شود. مثلاً برای یک خرید ساده، صدها مغازه را زیر و رو میکنند و از چندین منبع تحقیق میکنند. کمال طلبها باید خود را در اتخاذ تصمیم بسته به اهمیت تصمیم محدود کنند.

بسیاری از اوقات چون برنامه ریزی و اولویت بندی نداریم، کارها به تعویق می افتند. نمیدانیم این کار کجای زندگی ما واقع شده است. نمیدانیم شرکت در آزمون کارشناسی ارشد مهمتر است یا یادگیری یک زبان برنامه نویسی جدید. بنابراین هر دو را به تعویق می اندازیم. از صبح میدانیم که باید خرید کنیم، باید گزارش آماده کنیم، باید چند تماس تلفنی بگیریم، اما در پایان روز میبینیم که هیچکدام را انجام نداده ایم، یکی را دوست نداشته ایم، یکی را برنامه نداشته ایم و ….

یکی دیگر از دلایل تعویق ممکن است این باشد که وقتی کاری را انجام میدهیم خیلی فشار تحمل میکنیم. مثلاً برای درونگراها، مذاکره طولانی با افراد متعدد، دشوار و انرژی بر است، به خصوص اگر طرف خیلی پر حرف و پرخاشگر باشد. در این شرایط است که آنها ورود به چنین فرایندی را دائماً به تعویق می اندازند.

اینها فقط نمونه هایی بود از علل احتمالی به تعویق انداختن کارها. شما بی شک میتوانید نمونه های دیگری از این ریشه ها را در زندگی روزمره خود بیابید. پس فکر کنید و علتها را بیابید. تا علتها را نیابید هرگز نمیتوانید مسئولیت خود را در این حوزه درک کنید و احتمالاً به فاز تخریب خود و یافتن مقصر خواهید رفت.

مهارتی که در این مرحله به شما کمک خواهد کرد، مهارت حل مسئله و تصمیم گیری است. این مهارت به شما کمک میکند که مسئله را تبیین، صورت بندی و تحلیل کنید و برای آن در زمانهای کوتاهتری راههای مواجهه مناسب را پیدا کنید.

گام سوم، گام اجرائی مواجهه است. اینجا باید وارد مواجهه با این موضوع شوید، مگر اینکه بخواهید تا ابد در این شرایط بمانید. برای مواجه شدن، ابتدا یک تکه کاغذ بردارید و روی آن بنویسید که “من نمیخواهم کارهایم را به تعویق بیندازم“. از شما خواهش میکنم که حتما این کار را انجام دهید. البته اینجا هم دو گزینه دارید، میتوانید روی کاغذ بنویسید که “من میخواهم کارهایم را به تعویق بیندازم“. اینجا هم انتخاب با شماست.

اگر گزینه دوم را انتخاب کردید، کاغذ را جلوی چشمتان بگذارید و به همان روش ادامه دهید. اگر روزی نوشته را تغییر دادید، حالا وارد فاز اقدام شوید:

ابتدا یادتان باشد که به تعویق انداختن یک رفتار جاافتاده است که به راحتی هم تغییر نمیکند. ما سالها به این روش زندگی کرده ایم و تغییر آن جداً برایمان ترسناک است. پس بدانید که ترسیدن و ناراحت شدن از شروع این تغییر کاملاً طبیعی و عادی است. سرنخهایی برای این مواجهه وجود دارند، اما شما باید بهترین روش برای خودتان را کشف کنید. شما دنیایی دلیل دارید که چرا کارهایتان دچار تعویق میشوند، چون مدتهاست که خودتان را در این مورد توجیه کرده اید. بنابراین از اینکه دلایل کافی برای عدم خروج از این وضع دارید، اصلاً تعجب نکنید و سعی هم نکنید که آن دلایا را یک شبه رد و بی اثر کنید، نمیشود و نخواهد شد. آهسته و پیوسته باید پیش بروید.

بیائید با این روشها شروع کنید:

• وقتی کاری را که باید انجام دهید، دچار تعویق شده است و کسی به شما اعتراض میکند یا هدفی از شما محقق نمیشود، حس خودتان را بنویسید.
• از دوستی بخواهید که صرف وقت شما را تحت نظر قرار دهد یا به شما بازخورد بدهد که مثلاً زیادی توی اینترنت میچرخی. امروزه نرم افزارهای خوبی به این منظور طراحی شده اند که میتوانید روی گوشی همراه خود هم نصب کنید. حتی میتوانید دستور دهید که بعد از مدت مشخصی در روز، دسترسی شما را به یک نرم افزار مسدود کنند.
• کارهایی که دوست ندارید را با نشانه هایی مشخص کنید و خود را ملزم کنید که تعدادی از آنها را هر طور شده در یک روز انجام دهید. برای انجام آنها برای خودتان یک پاداش خوب در نظر بگیرید. یک بستنی در تابستان ایده خوبی است.
• از جدول اولویت بندی کارها بر اساس اهمیت و فوریت استفاده کنید. کارهای با اهمیت را موقعی انجام دهید که هنوز فوری نشده باشند. ساده است اما آسان نیست.
• از انجام چند کار همزمان پرهیز کنید. اینکه ما میتوانیم چند کار را همزمان انجام دهیم یک دروغ بزرگ است.
• کارهای بزرگ و خسته کننده را به کارهای کوچکتر بشکنید که دچار آن خستگی و فشار نشوید و در میان راه و با رسیدن به هر هدف کوچک یک جایزه به خودتان بدهید.

اینها سرنخهایی هستند که بتوانیم با رفتار نامطلوب به تعویق انداختن کارها مواجه شویم.

همانطور که قبلاً هم نوشتم، انتخاب با شماست. میتوانید با خودتان تصمیم بگیرید که هیچ کار نکنید و به تعویق ادامه دهید. بدانید که خیلی نمیتوانید این رویه را ادامه دهید، همیشه میبینید که کارها را در زمانهای بسیار طولانی تری انجام داده اید و آنچه بر نمیگردد، حتما عمر شماست.

شما هم اگر تجربه ای دارید، به اشتراک بگذارید تا همه استفاده کنیم.

سربلند باشید