رطب خورده و منع رطب

حتما این ضرب المثل را شنیده اید که رطب خورده منع رطب کی کند؟ اصل این مثل دلالت بر این دارد که اگر کسی خودش کاری را کرده باشد، نصیحتش در آن مورد در دیگران اثر نخواهد داشت، که خیلی هم طبیعی و قابل درک است. اصل موضوع و مخاطب این داستان و مثل، نصیحت کننده است، نه نصیحت شونده. اما در میان برخی چنین رایج شده که اگر کسی که مثلاً سیگاری است به آنها بگوید که سیگار نکش یا چیز بدی است، نپذیرفتن حرف طرف را حق خود میدانند. به نظر شما این درست و منطقی است؟ کمی فکر کنید:

این کار به نفع ماست؟ وقتی کسی به ما چیزی میگوید، آیا ما ابتدا باید کنترل کنیم که او خودش این کار را کرده یا نه، تا حرفش را بپذیریم؟ یا اینکه باید ابتدا فکر کنیم که حرفش منطقی است یا نه، و بعد حرفش را بپذیریم؟

مثلاً من به دوستی میگویم که چرا سعی نمیکنی که کمتر عصبانی شوی؟ این عصبانیت مانع میشود که حرفت شنیده شود. او فوراً به من میگوید تو که خودت نمیتوانی عصبانیتت را کنترل کنی، چرا من را نصیحت میکنی؟

یا به دوست دیگری میگویم اینکه برای آینده ات برنامه داشته باشی، خیلی به سرعت رشد و موفقیتت کمک میکند، او بلافاصله میگوید که تو خودت برای 3 سال آینده چه برنامه ای داری؟

اما این روش ما را به جایی نمیبرد. چقدر ممکن است کسی را بیابیم که خودش کاری را نکرده باشد و آن وقت به ما نصحیت یا راهنمائی کند؟ و اصلاً چقدر این مهم است؟ حالا بیائید از آن سو نگاه کنیم، اگر کسی راهی را رفته و به بن بست رسیده یا اقلاً به نتیجه نرسیده، حرفش را نباید بیشتر قبول کنیم؟

چرا درهای شانس را به روی خود میبندیم و نمیخواهیم از تجربه دیگران استفاده کنیم؟ چرا تمام تلاشمان این است که به هر ترتیب شده، حرف طرف مقابل را نپذیریم. این منفی نگری، این فرهنگ رد کردن، به جای پذیرفتن را باید کنار بگذاریم، این یکی از مهمترین موانعی است که نمیگذارد ما جلو برویم و از تجربه های همه استفاده کنیم.

بدیهی است زمانی هست که فرد نصیحتی میکند که حتما باید بدانیم که چرا خودش آن کار را نمیکند؟ مثال بسیار اغراق آمیزش این است که وقتی به من میگویند از بام به پائین بپر، من حتما باید بپرسم که چرا خودت نپریده ای؟ اینجاست که عقل سلیم نقش بازی میکند. باید ببینیم که حرف برای ما چه باری دارد؟ انجامش و عدم انجامش چه عواقبی دارد؟ آنگاه تصمیم بگیریم.

حتما میدانید که نسخه دیگر این مثل،   واعظ غیر متعظ است. یعنی کسی که کاری را به دیگران نصیحت میکند اما خودش انجام نمیدهد.

بیائید اینطور فکر کنیم که حرف را باید شنید، باید دریافت سخن را هم اعلام کرد، بعد میتوان در مورد عمل به آن را عدم عمل به آن با فکر و اندیشه، با بررسی کسانی که آن کار را کرده اند و کسانی که کار را نکرده اند، به یک تصمیم مناسب رسید.

گاهی باید نگاهمان را به دنیا تغییر دهیم و تغییر همیشه سخت است.

باید این را هم اضافه کنم که همیشه، لحن نصیحت یا راهنمائی هم مهم است. اگر سرکوفت بزنیم، اگر دنیا را بر سر طرف خراب کنیم، بدیهی است که او هم عکس العمل نشان میدهد، ما هم باید مشفقانه و دوستانه عمل کنیم. چقدر خوب است که از مشکلات خودمان ناشی از این موضوع برای مخاطب بگوئیم، به او بگوئیم که چه بلاهایی بر سر ما آمده و ناشی از همین موضوع بوده است.

بازخورد خوب اگر بدهیم، پذیرش طرف مقابل حتماً بیشتر میشود.

سربلند باشید