پارامترها و فرهنگهای رفتاری
قبلاً توضیح مختصری در مورد شاخصه ها و پارامترهای رفتاری در مطلب : مدل رفتاری توماس ارائه شد.
در این مطلب در پی آن خواهم بود که استفاده از این شاخصه ها و ترکیبهای آنها را در تعریف مدل شایستگی رفتاری شغل بیان کنیم. این مطلب خیلی در سازمانها و در تعریف صحیح شغل، میتواند کاربرد داشته باشد.
پارامترهای پر شدت سمت و سوی رفتار ما را مشخص میکنند و پارامترهای کم شدت، ابزارهای ما را برای ارائه آن رفتارها نشان میدهند. یعنی چه؟ فردی که پارامتر D بالا دارد، نتیجه گرا و رقابت طلب است.
اما هر کسی به نوعی رقابت میکند و ما در تعریف مدل شایستگی رفتاری شغل، نوع خاصی از زقابت را مد نظر داریم. مثلاً ممکن است بخواهیم فرد با فعالیت و تحرکش رقابت کند.
به این ترتیب این نسبت پر شدتها به کمم شدتهاست که فرهنگ رفتاری فرد را معین میکند. البته ممکن است بخواهیم همین فرد، از لجاجت هم در رقابتش استفاده کند، یعنی در رقابتش پیگیر و سمج باشد. یعنی یک زمینه C پائین هم بخواهیم.
با همین پرسش و پاسخ ها و همین اولویت بندی هاست که شکل مدل شایستگی رفتاری درست میشود.
فرض کنید پروفایلی داریم که پارامترهای D و I آن بالای خط میانی (پر شدت) و D بالاتر از I باشد. و در زیر خط میانی S و C را داریم که S کم شدت تر از C باشد. مثل شکل زیر:
انواع فرهنگهایی که در این مدل قابل ملاحظه اند، به ترتیب “ایفای نقش” در رفتار مورد نظر عبارتند از (از چپ به راست):
D/S – D/C – I/S – I/C
این ترکیبها و ترتیب آنها در واقع بیانگر انتظارات ما از متصدی شغل هستند. به بیان دیگر ما میخواهیم که فرد :
- نتیجه گرا و رقابتی باشد
- اهل ارتباط و تعامل با دیگران باشد
- D/S: اول عزم داشته باشد ،
- D/C: بعد اهل استقلال و قدرت عمل باشد، برای رقابت در قید چارچوبها “گیر” نکند.
- I/S: تعاملگر باشد
- I/C: اعتماد به نفس داشته باشد، برای اقدام نیازمند مراجعه به سوابق و نمونه های قبلی نباشد.
هر قدر از بالا به پائین میآئیم، شدت اثر گذاری فرهنگ مورد نظردر سمت و سوی رفتار کاری فرد در این سمت، کمتر میشود و مثلاً تعاملگری خیلی کم رنگ تر از عزم مورد نیاز است.
حالا تصور کنید که هر قدر D بیشتر و S کم شدت تر شوند، میزان عزم فرد بیشتر میشود و برای رسیدن به نتیجه ممکن است ریسکهای بیشتری را قبول کند و برعکس.
همچنین اگر جای S و C عوض شوند، جای فرهنگها و میزان تاثیر گذاری آنها تغییر میکند. اینها نکاتی است که در تعریف یک مدل رفتاری خوب، باید در نظر گرفته شوند.
فردی که با سیستمهای توماس آشنا شده باشد خواهد توانست این تنظیمات را بر اساس نیازها و انتظارات سازمان از متصدی این شغل تعریف نماید.
در این موارد بیشتر صحبت خواهیم کرد، اگر بپسندید؟
سربلند باشید.
