واکنش دروازه بان

فکر میکنم وقتی تیمی به علت خطای یکی از بازیکنان، با ضربه پنالتی جریمه میشود، تیم با یک بحران روحی مواجه میشود. شاید در این شرایط بیشترین فشار را در تیم محکوم شده، دروازه بان و در تیم دیگر، زننده ضربه تحمل میکنند. اگر دروازه بان بتواند توپ را مهار کند، برایش یک امتیاز بزرگ محسوب میشود. پس شک نیست که دروازه بان بیشترین تلاش خود را خواهد کرد که توپ را مهار کند. حالا اگر این دروازه بان سر جای خود، در میانه دروازه، ثابت بایستد و توپ به یکی از طرفین زده شود، شما به عنوان یک طرفدار آن تیم، پی حسی خواهید داشت؟آقای رولف دبلی در کتاب The art of thinking clearly که به شیوائی توسط آقای عادل فردسی پور و همکارانشان تحت عنوان هنر شفاف اندیشیدن ترجمه شده است، این موقعیت را به عنوان یک مثال مطرح و مورد بررسی قرار داده است.

این کتاب به خطاهای شناختی میپردازذ و در قالب 99 عنوان، 99 خطای شناختی را به روشنی و شیوائی بیان میکند. امیدوارم بعداً به معرفی بهتری از این کتاب بپردازم، که بس شیرین به نظرم رسید.

اما اینجا میخواهم به همان داستان دروازه بان برگردم.

آمار نشان میدهد که 30% ضربه ها به کنج چپ، 30% به کنج راست و 30% به وسط (جائی که دروازه بان ایستاده) زده میشوند. پس از نظر منطقی، اگر دروازه بان در همان میانه بایستد، به همان اندازه شانس مهار توپ را دارد که اگر به یکی از دو سو شیرجه ای جانانه برود. اما اگر همان وسط بایستد و توپ به یک کنج نواخته شود و گل شود، تماشاگران، تلاش دروازه بان برای مهار توپ را باور نخواهند کرد.

خواهند گفت که “چقدر بی تفاوت است این دروازه بان!”

این خطای عمل است. یعنی ما فکر میکنیم کسی که عملی میکند (شیرجه میرود) کار مهمی میکند، نتیجه برایش مهم است، اما اگر راه حل انتخابی کسی، صبر کردن و نگاه کردن باشد، او را سرزنش میکنیم که بی خیال است. باور نمیکنیم که باید صبر میکرد، باور نمیکنیم که گاهی هیچ کاری نکردن بهتر است. ما فقط به کسانی که عملی میکنند، عرق میریزند، داد میزنند شاید و … آدمهای تلاشگر میگوئیم.

این یک خطاست.

در این کتاب میگوید که اگر با صبر کردن تصمیم درستی به نفع شرکت بگیری، هیچکس برایت دست نخواهد زد و مجسمه ای از تو ساخته نخواهد شد، اما اگر به سرعت تصمیمی بگیری و حتی از سر اتفاق این تصمیم به نفع سازمان شود، تو ترفیع خواهی گرفت. این یک خطاست.

چقدر بر اساس این دیدگاه در مورد دیگران قشاوت میکنیم؟ یا چقدر اینگونه مورد قضاوت قرار گرفته ایم یا چقدر برای اینکه اینگونه مورد قضاوت قرار نگیریم، به جای صبر، اقدامی شاید نسنجیده کرده ایم…چقدر؟

این خطاها گاهی میتواند مهلک باشد

سربلند باشید